Wat gaan we daarvoor doen en wat gaat het kosten in 2020?

Betere dienstverlening
Sinds 2017 verandert de gemeente achter de schermen: van een organisatie waarin regels leidend zijn naar een organisatie waarin de burger centraal staat en de regels ondersteunend zijn. Onze dienstverlening is snel, gemakkelijk en begrijpelijk. Deze veranderbeweging vergt doorzettingsvermogen en hier gaan we in 2020 mee door. In 2020 is er extra aandacht voor hoe bewoners onze dienstverlening ervaren: voelen ze zich geholpen?

Om de kwaliteit van onze dienstverlening te waarborgen, reflecteren we  regelmatig op ons handelen. Bovendien vragen we actief om feedback, zodat we onze dienstverlening continu kunnen verbeteren. Wat werkt wel, wat werkt niet en wat leren we daarvan? Hiervoor gebruiken we signalen van zowel inwoners als collega’s en medewerkers van partnerorganisaties.

We zien dat de problemen van onze klanten complex zijn. Zo had in 2018 minstens 45% van de mensen die in de bijstand komen, te maken met meerdere problemen, waaronder lichamelijke problemen (36%), psychische problemen (40%) en/of financiële problemen (79%) (Persoonlijk profiel scan, 2018). Bij een stapeling van problemen komen veel mensen daar niet zelfstandig meer uit. Intensieve begeleiding, samenwerking en maatwerk zijn nodig om te voorkomen dat iemand langdurig afhankelijk blijft van een bijstandsuitkering.

1.Re-integratie- & participatievoorzieningen

Den Haag Werkt
Door de komst van de Participatiewet en afbouw van de sociale werkvoorziening in 2015 was de behoefte ontstaan aan een eenduidige en centrale regie op de uitvoering van de Participatiewet en de Wet sociale werkvoorziening. Daarom besloot de gemeente in 2017 om twee organisatieonderdelen in het sociale domein (het Werkgeversservicepunt en de Haeghe Groep) te integreren. Hiermee heeft de gemeente expertise, infrastructuur en een netwerk gebundeld op het gebied van begeleiding van kwetsbare doelgroepen. Zo kunnen we hen nog beter naar de arbeidsmarkt begeleiden. Een inclusieve arbeidsmarkt is immers het streven.

Er is van begin 2018 tot eind 2019 een Tijdelijke Organisatie Gemeentelijk Werkbedrijf (TO GWB) gevormd om de geleidelijke samenvoeging voor te bereiden. We hebben de uitgangspunten vastgelegd in een strategisch kader en vertaald naar een programma en de toekomstige dienstverlening. Het ontwikkelen van vaardigheden op de werkvloer bij de werkgever en regie op de ontwikkeling van kandidaten zijn hierbij belangrijke uitgangspunten. Daarnaast investeren we in een duurzame samenwerking met werkgevers in kansrijke sectoren en hebben we veel aandacht voor scholing en ontwikkeling van de kandidaten. Dit maakt de kans op duurzaam werk voor de doelgroep groter. Tot slot biedt de TO GWB (per 1 januari 2020 Den Haag Werkt) beschutte werkplekken aan hen, die daar een indicatie voor hebben gekregen, opdat ook zij een volwaardige maatschappelijke bijdrage leveren.

Vanaf 2020 is de integratie een feit en is het nieuwe organisatieonderdeel onder de naam Den Haag Werkt in staat deze taken uit te voeren. We staan hierbij voor de uitdaging om tenminste 4.000 personen te begeleiden naar werk of naar school. Het liefst door  zoveel mogelijk mensen bij zo gewoon mogelijke werkgevers te plaatsen, in een zo gewoon mogelijke baan tegen een zo gewoon mogelijk loon. Dit in samenwerking met werkgevers. Daarnaast biedt de gemeente werk aan circa 1.600 doelgroepmedewerkers. Hierbij gaat het om burgers met een WSW-dienstverband en burgers met een indicatie beschut werk.

De missie is: ‘Zoveel mogelijk mensen bij zo gewoon mogelijke werkgevers, in een zo gewoon mogelijke baan tegen een zo gewoon mogelijk loon’. Dit doet de gemeente onder andere door middel van de inzet van werkfit- en werkontwikkeltrajecten. Ook biedt de gemeente werkgeversdienstverlening: o.a. advies en ondersteuning bij een vacaturevervulling, aanpassing werkplek en begeleiding op de werkvloer. Meer informatie staat vermeld in Ris 297233, Ris 299800 en Ris 302416.

Cluster 1.a. Werkgelegenheidsprojecten, re-integratie en participatievoorzieningen

* 500 extra uitstroom uit de bijstand is onderdeel van de activiteit intensiveren uitstroom bijstand (werkoffensief +500)

*  De reguliere uitstroom is onderdeel van de activiteit werkgelegenheidsprojecten (2.600 uitstroom BUIG en 1.400 niet uitkeringsgerechtigden).

Werkoffensief +500 (activiteit intensiveren uitstroom bijstand)
Het college wil tot en met 2022 jaarlijks 500 mensen extra uit de bijstand aan het werk helpen. Dit aantal komt bovenop de reguliere jaarlijkse doelstelling om 2.600 mensen uit de bijstandaan het werk te helpen. Hierbij investeert de gemeente in de mensen die al langer in de bijstand zitten, door gerichte ondersteuning en een integrale aanpak. Zie voortgangsrapportage + 500 (RIS303210)

Hoe realiseren we deze extra uitstroom?

• We verdiepen ons in de mensen om wie het gaat. Wie zijn ze en wat is er nodig?
• We zorgen voor persoonlijke begeleiding en mogelijkheden voor ontwikkeling.
•  We helpen ze bij (eventuele) schulden.
•  We zorgen voor een goede match tussen kandidaat en werkgever.
•  We maken goede afspraken met werkgevers over geschikte banen en de begeleiding.
  

Het Werkoffensief +500 (RIS301575) moet ertoe leiden dat er aan het einde van deze collegeperiode geen vangnet-aanvraag voor een tekort op de bijstandsuitkeringen meer nodig is en dat daarbij vanaf 2022 een kostenreductie van € 5,8 mln. wordt gerealiseerd.

* Het beschikbare budget van € 18,0 mln. wordt in 2019-2022 ingezet. Het bestedingsritme is echter lastig in te schatten doordat de +500 aanpak maatwerk is. Om toch hieraan te voldoen, is in 2019 de bestemmingsreserve +500 ingesteld waarmee overschotten of tekorten per jaar verrekend worden. In 2020 wordt er naar verwachting € 8,7 mln. ingezet, waarbij verschillen worden verrekend met de bestemmingsreserve +500.

Binnen het Werkoffensief +500 worden verschillende projecten uitgevoerd en versterkt.

Integrale aanpak kwetsbare jongeren en werkontwikkeltrajecten
Bij jongeren in de bijstand (18-27 jaar) met gedrags- en motivatieproblemen in combinatie met schulden en moeilijke thuissituaties en een beperkt netwerk, is er sprake van een grote afstand tot de arbeidsmarkt. Bovendien hebben deze jongeren veelal geen startkwalificatie. Dat geeft ze een grote afstand tot de arbeidsmarkt. In de drie Servicepunten Arbeid werken integrale teams wijkgericht aan het naar werk of school begeleiden van deze jongeren. Doordat de teams vanuit verschillende disciplines opgezet zijn (werk, onderwijs, participatie, schuldhulpverlening), kunnen we hen passende begeleiding bieden. Deze aanpak wordt door het college geborgd.

In 2020 gaan we verder met de werkontwikkeltrajecten (RIS 296108). Deze aanpak houdt in dat de kandidaat in een echte werkomgeving bij een werkgever werkt, terwijl hij methodische begeleiding op werknemersvaardigheden krijgt van een begeleider van het Werkgeversservicepunt (onderdeel van het GWB). De werkgever zorgt bovendien voor coaching op vakmanschap. Diverse bedrijven en organisaties in kansrijke branches doen mee. Ontwikkelen op de werkvloer bij de werkgever is een belangrijk uitgangspunt bij de dienstverlening van het Werkgeversservicepunt.

Banenafspraak
De gemeente Den Haag streeft naar een inclusieve arbeidsmarkt en wil zoveel mogelijk mensen met een arbeidsbeperking aan het werk helpen. Overheden en bedrijven hebben hierover afspraken gemaakt met het Rijk: de ‘banenafspraak’. De gemeente helpt werkgevers met het realiseren van de banenafspraak en met het vormgeven van deze werkplekken, zodat ze goed matchen met de doelgroep. De gemeente stimuleert dat werkgevers mensen met een arbeidsbeperking in dienst nemen en vervult zelf als werkgever een voorbeeldrol met de invulling van sociaal werkgeverschap. We zetten loonkostensubsidies in en zorgen voor goede begeleiding op de werkplek zodat de mensen geen beroep meer hoeven te doen op de bijstand. Ook begeleiden we leerlingen van het praktijkonderwijs en voortgezet speciaal onderwijs naar werk. Dat doen we in nauwe samenwerking met de scholen.

De arbeidsmarktregio Haaglanden is landelijk één van de koplopers in het realiseren van de banenafspraak. Den Haag draagt hier stevig aan bij. We doen dit door zowel structurele als tijdelijk gesubsidieerde banen te realiseren in de stad en bij de gemeente zelf als werkgever. Met de STiP-regeling creëert de gemeente rechtstreeks banen aan de onderkant van de arbeidsmarkt. De STiP-regeling wordt gecontinueerd tot en met 2023, waarbij de verbeterpunten uit de evaluatie, die in 2019 heeft plaatsgevonden, worden meegenomen. Na afloop van het STiP-traject, of zoveel eerder als mogelijk, bemiddelt Den Haag Werkt de STiP-medewerker naar een reguliere baan. Als dit een dienstbetrekking is waarvoor de gemeente loonkostensubsidie verstrekt, blijft de persoon onder de banenafspraak vallen.

Social return
Social return wordt standaard toegepast op aanbestedingen vanaf de Europese aanbestedingsgrens van
€ 0,2 mln. De opdrachtnemer vult dan 5% van de aanneemsom sociaal in. Dit gebeurt allereerst door werkzoekenden aan een baan of een opleidings- of stageplek te helpen. Maar er zijn meer mogelijkheden. Zo kan de opdrachtnemer samenwerken met of inkopen bij een sociale ondernemer, orders plaatsen bij Den Haag Werkt, investeren in kandidaatsontwikkeling of, in laatste instantie, zelf maatschappelijke activiteiten met sociale impact ontplooien. Om te garanderen dat social return positief bijdraagt aan de arbeidsparticipatie is afgesproken dat de verplichting nooit mag leiden tot verdringing van reguliere arbeidsplaatsen bij het betrokken bedrijf. Om voor (potentiële) opdrachtnemers eenduidigheid te creëren, voeren alle gemeenten in de arbeidsmarkt regio Haaglanden hetzelfde social return-beleid. Den Haag Werkt adviseert opdrachtnemers over de wijze waarop zij social return kunnen invullen, volgt de invulling van de verplichting en handhaaft indien social return niet of onvoldoende wordt ingevuld.

Sociaal ondernemerschap
Tijdens de coalitieperiode wordt sociaal ondernemers ruim baan gegeven zich verder te ontwikkelen. Sociaal ondernemers hebben een maatschappelijke missie gericht op het bieden van werk aan kwetsbare mensen. Met het actieprogramma Sociaal ondernemerschap stimuleert Den Haag  deze vorm van ondernemen een goede kwaliteit ervan in de gemeente. Dat doen we door onze dienstverlening en die van andere faciliterende organisaties in Den Haag optimaal toegankelijk te maken op één gezamenlijk startpunt: Social Hub Den Haag. Tevens motiveren we succesvolle sociaal ondernemers uit andere steden om naar Den Haag te komen middels het acquisitie- en versnellingsprogramma Social Impact Lab. Ook creëren we meer arbeidsdeelname door sociaal inkopen te stimuleren bij erkende, PSO30+-gecertificeerde, sociaal ondernemers. Zowel binnen onze eigen organisatie als bij andere organisaties. Het social return-beleid is een belangrijk voorbeeld van hoe we dat doen.

Sectordeals
In 2019 zijn verschillende sectordeals gesloten met onder andere de sectoren bouw, techniek en energietransitie, zorg en horeca. Daarbij zijn Werkakkoorden getekend met grote en kleine bedrijven. Hiermee worden banen gecreëerd voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Een onderdeel van de sectordeal bouw, techniek en energietransitie is de Energieacademie. Middels een praktijkgericht leerwerktraject van 3 maanden in 2 jaar tijd worden via de Energieacademie 560 werkzoekenden klaargestoomd voor een baan, vervolgopleiding of een combinatie ervan in de bouw, techniek of energietransitie. De Energieacademie speelt tevens een belangrijke rol in het realiseren van de doelstellingen van de Regiodeal Zuidwest en het Werkoffensief +500.

Samenwerking in de regio
De gemeente wil zoveel mogelijk Haagse inwoners al dan niet met een arbeidsbeperking bemiddelen naar werk. Daarom hebben we, mede vanuit onze wettelijke rol, ook in regionaal verband afspraken gemaakt met vertegenwoordigers van werkgevers, werknemers, regiogemeenten en het UWV. Eén van de middelen die we daarbij inzetten, is de regionale toolbox. Deze box bevat een set van op elkaar afgestemde instrumenten voor werkgevers, zoals de inzet van jobcoaches, werkplekaanpassingen en een no-riskpolis bij ziekte van arbeidsbeperkte werknemers.

Hallo Werk
In de arbeidsmarktregio Haaglanden is tevens sprake van een gecoördineerde en sectorale benadering: gemeenten en het UWV slaan de handen ineen om zo efficiënt en effectief mogelijk kandidaten bij werkgevers te plaatsen. Den Haag zet daarbij Hallo Werk in, een nieuw dienstverleningsconcept waarmee werkgevers zelf toegang krijgen tot en kunnen zoeken naar geschikte medewerkers. De doelstelling van Hallo Werk is om begin 2020 cumulatief 9.000 profielen van geschikte medewerkers te hebben gemaakt. Hallo Werk is onderdeel van het Werkoffensief +500 en ook de regiogemeenten gaan er gebruik van maken.  

Voor een aantal groepen wordt specifieke regionale samenwerking gezocht: een sluitende aanpak voor jongeren afkomstig uit het praktijk- en voortgezet speciaal onderwijs, begeleiding voor mensen met psychische beperkingen en activiteiten om ouderen en nieuwkomers te ondersteunen bij het vinden van werk. De begeleiding is er altijd op gericht om mensen zelfredzaam te maken en daarmee uitkeringsonafhankelijk.

Investeren in mensen
De gemeente Den Haag vindt het belangrijk dat iedereen een bijdrage levert aan onze samenleving en stimuleert mensen daarin. De gemeente legt het accent op het begeleiden van Hagenaars naar een betaalde baan. Voor degenen voor wie betaald werk (nog) geen optie is, kijken we naar andere mogelijkheden om mee te doen. Die inzet is niet vrijblijvend; hier geldt het principe van de wederkerigheid. Organisaties als PEP Den Haag en de Haagse welzijnsorganisaties helpen deze mensen bij het vinden van een zinvolle activiteit en dagbesteding. Deze trajecten richten zich zoveel mogelijk op het stabiel krijgen van de leefsituatie, zodat iemand later alsnog aan het werk of naar school kan gaan.

Inburgering
De regie van het huidige inburgeringsstelsel ligt bij het Rijk. Daarbij is de inburgeraar zelf verantwoordelijk voor het inkopen van taalles en het behalen van zijn of haar inburgeringsexamen.
Dit stelsel functioneert niet goed. De wettelijke inburgeringstermijn wordt vaak overschreden en inburgeraars blijven te lang aangewezen op de bijstand. Daarom wordt een wijziging van de wet Inburgering voorbereid die per 1 januari 2021 in werking treedt. Gemeenten krijgen de regie op de uitvoering en zullen zelf de trajecten inkopen waarbij taal wordt gecombineerd met activiteiten gericht op werk en participatie.

Vanaf 2019, doorlopend in 2020, wordt de implementatie van de nieuwe wet voorbereid met een programmatische aanpak. Den Haag heeft daarbij met het programma SamenHaags al een goede startpositie. In dit programma is een succesvolle methodiek ontwikkeld die al goed aansluit op de contouren van het nieuwe stelsel. We ontwikkelen het programma SamenHaags verder door richting de eisen van het nieuwe stelsel.

Cluster 1.b Sociale werkvoorziening

Wsw-werknemers
Op 30 april 2019 telde Den Haag 1516,01 fte medewerkers in de sociale werkvoorziening. Dit is een daling ten opzichte van 2018 met 4,8 procent. Over 2020 wordt een natuurlijke uitstroom van circa 90 fte medewerkers verwacht. Het deel van het participatiebudget voor de financiering van de sociale werkvoorziening daalt jaarlijks vanwege een efficiencykorting en de verwachte uitstroom van deze medewerkers volgens het Rijk.
De daadwerkelijke uitstroom kan daarvan afwijken.
In het coalitieakkoord is voor de collegeperiode (t/m 2022) geld vrijgemaakt om het structurele tekort op de sociale werkvoorziening te dekken. In 2020 wordt hiervoor 1,7 mln. beschikbaar gesteld om het verschil op te vangen tussen de rijksbijdrage en de kosten voor de sociale werkvoorziening.  

Beschut werk
Beschut werk op grond van de Participatiewet is bedoeld voor mensen met een lichamelijke, verstandelijke of psychische beperking die aangepaste omstandigheden of begeleiding nodig hebben die niet van een reguliere werkgever verwacht mogen worden. In het coalitieakkoord  staat dat iedereen die recht heeft op beschut werk aan de slag moet kunnen bij de gemeente of bij andere werkgevers. Begin 2019 waren de 200 beschutte werkplekken die door het vorige college waren toegezegd, gerealiseerd. De wettelijke taakstelling voor beschut werk betreft in 2020 voor Den Haag 209 werkplekken van 31 uur. De gemeente Den Haag voldoet met deze 200 begin 2019 dus al bijna aan deze taakstelling van het Rijk van 209 eind 2020. Den Haag Werkt heeft een kerntaak op dit terrein.

2. Inkomen
Cluster 2 Inkomen

Bijstandsverlening en inkomensvoorzieningen

Meerjarige ontwikkelingen bijstand
In de afgelopen jaren is de werkloosheid gedaald tot 3,8% van de Nederlandse beroepsbevolking.  Bijstandsgerechtigden profiteren in het algemeen minder van de toegenomen vraag op de arbeidsmarkt: veel nieuwe vacatures worden ingevuld door schoolverlaters en WW-gerechtigden. Het CPB voorspelt in het concept Centraal Economisch Plan van maart 2019 voor het jaar 2020 een minder rooskleurig jaar.Landelijk wordt zelfs een stijging van de werkloosheid van 345.000 in 2019 naar 370.000 in 2020 verwacht. Het CPB verwacht dat het aantal bijstandsuitkeringen in 2020 met 2,6% stijgt van 390.000 naar 400.000 .

Door de invulling van het Werkoffensief +500 verwacht Den Haag deze landelijke trend te verslaan door een lagere groei ( 0,5%) te realiseren.

Verdeelmodel bijstand en macrobudget
Op 1 juli 2019 heeft de Centrale Raad van Beroep (CRvB) uitspraak gedaan in het geschil tussen het ministerie van Sociale Zaken van Werkgelegenheid en de gemeente Den Haag (en ’s-Hertogenbosch, Amersfoort en Utrecht) over de hoogte van het budget voor de gebundelde uitkeringen (BUIG) 2015. Kern van de uitspraak is dat de staatssecretaris opnieuw een besluit moet nemen over het budget. De CRvB concludeert dat door het ministerie van SZW onvoldoende onderzoek gedaan is naar de gevolgen van toepassing van het nieuwe verdeelmodel in 2015 voor de 4 betrokken gemeenten. Deze gemeenten zijn onevenredig benadeeld ten opzichte van andere gemeenten. Voor een groot deel waren deze gevolgen ook niet te voorzien. Daarom heeft de CRvB beslist dat het verdeelmodel in deze zaken buiten toepassing moet worden gelaten en dat de staatssecretaris nieuwe besluiten moet nemen over de bijstandsbudgetten over 2015 voor de gemeenten Den Haag, ’s-Hertogenbosch, Amersfoort en Utrecht.
Op basis van een advies van de raad voor het openbaar bestuur (ROB) heeft het Rijk de macrobudgetten voor 2018 en 2019 verhoogd. In oktober 2019 heeft het Rijk het definitieve budget voor 2019 en het voorlopige budget voor 2020 bekend gemaakt. Op basis van de huidige verwachtingen ten aanzien van het macrobudget en de inspanningen van het college om het aantal bijstandsuitkeringen te verminderen voorzien we dat het tekort op de bijstand conform de verantwoording aan het Rijk (SiSa-verantwoording) onder het drempelbedrag blijft voor een vangnetuitkering.

Fraude en handhaving
In de commissiebrief naleving en handhaving (RIS30157) van januari 2019 geeft de gemeente aan hoe we handhaving en fraudebestrijding gaan intensiveren. Nadat in 2019 extra aandacht is besteed aan preventie en het verbeteren van de dienstverlening, verschuift in 2020 het zwaartepunt naar het intensiveren van de samenwerking met externe partners, mede om met hen het informatie-gestuurd handhaven verder te ontwikkelen. Dit uiteraard zonder de preventie en een goede dienstverlening ‘los’ te laten.

Tegelijkertijd houden we de maatschappelijke ontwikkelingen, zoals cryptomunten en de wetenschappelijke inzichten over handhaving goed in de gaten, zodat we tijdig kunnen anticiperen. Naar aanleiding van onderzoeken naar vermogen in het buitenland van uitkeringsgerechtigden heeft de staatssecretaris aanpassing van wet- en regelgeving aangekondigd. Het opsporen en vaststellen van fraude zoals zwartwerken of samenwonen zonder dit te melden staat onverminderd hoog op de agenda. Om tot goede resultaten te komen zoeken wij zowel intern als extern de samenwerking. Intern onder andere met de Haagse Pandbrigade en het Haags Economisch Interventie Team; extern met partners zoals de politie. De gemeenteraad wordt jaarlijks geïnformeerd over voortgang en de behaalde resultaten.

3.Gemeentelijk armoede- en schuldenbeleid

Cluster 3a Gemeentelijk minimabeleid

Armoedebeleid
Alle Hagenaars moeten volwaardig mee kunnen doen in de samenleving en zichzelf kunnen ontplooien. Het armoedebeleid blijft sociaal, met oog voor individuele behoeften van diegenen die in armoede terecht zijn gekomen. Daarbij heeft de gemeente ook aandacht voor groepen die niet veel aan hun inkomenspositie kunnen veranderen, zoals werkende armen en ouderen. Hierbij is er oog voor zowel de financiële aspecten van armoede, als ook voor de effecten van armoede op het welzijn van mensen. Mensen die in een armoedesituatie belanden en hulp vragen bij de gemeente, leggen we snel en helder uit welke voorzieningen voor hen beschikbaar zijn en bij wie zij daarvoor terecht kunnen. Onder andere het wijkteam, levensbeschouwelijke en maatschappelijke (vrijwilligers)organisaties en scholen zijn hierin belangrijke spelers.
De Haagse minimavoorzieningen geven mensen met een laag inkomen de kans om volop mee te doen in de stad. Met de Ooievaarspas hebben Haagse minima recht op korting op bijvoorbeeld het lidmaatschap van een vereniging of museumbezoek. Daarnaast is er extra aandacht voor specifieke groepen, zoals kinderen, zieken en ouderen. Den Haag hanteert voor de meeste voorzieningen een ruime inkomensgrens, zodat mensen die tot 130% boven de bijstandsnorm verdienen hier gebruik van kunnen maken.

Gelijke kansen voor kinderen uit minimagezinnen
Armoede onder kinderen hoort in Den Haag niet thuis: alle Haagse kinderen moeten gelijke kansen krijgen. De gemeente biedt in samenwerking met de stichting Leergeld Den Haag kinderen deze kansen. Den Haag heeft daarom een kindpakket met sport en cultuur, de schoolspullenpas, leer- en communicatievoorzieningen en tegoed voor het openbaar vervoer.

Bijzondere bijstand
Op basis van de Participatiewet kunnen Haagse inwoners die worden geconfronteerd met onvoorziene, bijzondere kosten een beroep doen op individuele bijzondere bijstand. Met deze vorm van bijstand leveren we maatwerk. Er wordt gekeken naar de persoonlijke situatie en we stemmen waar nodig af met andere hulp- en dienstverleners. Voor inwoners met een langdurig laag inkomen is er een individuele inkomenstoeslag.

Aanvullend op de bijzondere bijstand werken we met een maatwerkbudget. Een maatwerkbudget kan kleine drempels wegnemen in bijvoorbeeld een werk-, zorg- of schuldentraject en daarmee uitval voorkomen. Deze dienstverlening is bedoeld als aanvulling, niet om andere vormen van ondersteuning te vervangen. We vullen generieke gemeentelijke voorzieningen aan met individueel maatwerk.

Collectieve ziektekostenverzekering, chronisch zieken, ZZP’ers en ouderen
De gemeente biedt vanuit de Participatiewet een collectieve ziektekostenverzekering bij VGZ en Menzis voor Hagenaars met een inkomen tot 150% van het sociaal minimum. Zij ontvangen naar inkomen een tegemoetkoming voor de premie. Naast een uitgebreide aanvullende dekking is ook het eigen risico en de eigen bijdrage meeverzekerd. Hierdoor komen de verzekerden inwoners met een laag inkomen niet voor onverwachte zorguitgaven te staan en worden zorgschulden voorkomen. Eind 2020 sluiten we een nieuw contract af voor de verzekering, omdat het huidige contract afloopt.

Chronisch zieken met een zorgindicatie en een inkomen tot maximaal 150% van het sociaal minimum krijgen jaarlijks een tegemoetkoming voor medische meerkosten.

Den Haag kent ruim 34.000 zzp’ers. Een deel daarvan heeft moeite om maandelijks rond te komen. Zij weten de gemeentelijke voorzieningen vaak nog onvoldoende te vinden, terwijl ze er wel recht op hebben. Wij zullen ons inzetten om ook hen te bereiken.

Voor ouderen met een minimuminkomen biedt de Ooievaarspas veel mogelijkheden. Zo is er een pedicureregeling, cursussen om de digitale vaardigheden te vergroten en een maaltijdvoorziening.

Bijzondere hulpverlening: huisvesting
De gemeente zorgt voor de noodopvang van gezinnen met kinderen, bijvoorbeeld bij huisuitzetting of dakloosheid. De opvang wordt uitgevoerd door de stichting Noodopvang Haaglanden. Naar schatting ongeveer 600 gezinnen zullen in 2020 een beroep doen op deze opvang. Daarvan plaatst de stichting naar verwachting 120 gezinnen werkelijk  in de noodopvang. Voor de overige gezinnen zetten we in op het alsnog voorkomen van huisuitzetting of andere oplossingen.

Kinderopvang
Den Haag kent een 4%-regeling die is bedoeld voor de bijstandsgerechtigde ouder die deelneemt aan een traject naar werk en kinderopvang nodig heeft. De ouder ontvangt van de Belastingdienst een inkomensafhankelijke kinderopvangtoeslag. De Wet kinderopvang maakt een daarop aanvullende gemeentelijke tegemoetkoming mogelijk die in Den Haag, net als in de andere G4-steden, is vastgesteld op 4% van de totale kinderopvangfactuur. Doel van de 4%-regeling is het zoveel mogelijk verlagen van de drempel om deel te nemen aan een re-integratietraject.

Daarnaast is er een regeling tegemoetkoming kosten kinderopvang  voor ouders die als gevolg van een sociaal-medische situatie geen of beperkt recht hebben op kinderopvangtoeslag, omdat zij niet behoren tot de gedefinieerde doelgroepen. De oorzaak van de sociaal-medische omstandigheden kan zowel in het kind als in de ouder(s) gelegen zijn. Voor ouders die vanwege sociaal-medische redenen tijdelijk niet in staat zijn om voor hun kinderen te zorgen en om te voorkomen dat het een gezonde en evenwichtige ontwikkeling van het kind in de weg staat, verleent de gemeente een tijdelijke tegemoetkoming in de kosten van kinderopvang. Voorwaarde  is dat de ouder deelneemt aan een medisch traject wegens ernstige lichamelijke, psychische of sociale beperkingen, waardoor opvang van het kind of de kinderen noodzakelijk is en/of wanneer kinderopvang in het belang is van een goede en gezonde ontwikkeling van het kind of kinderen als gevolg van de thuissituatie.

Cluster 3b Gemeentelijk schuldenbeleid

Preventie bij schulden
Een goede aanpak van schulden begint met een persoonlijke benadering en begrijpelijke communicatie. Daarbij kiest Den Haag voor optimale toegang en maatwerk. We hebben een divers pakket aan preventieve activiteiten. Daarbij spelen we in op persoonlijke omstandigheden waarbij goed omgaan met geld belangrijk is. Denk aan zelfstandig gaan wonen, trouwen en het overlijden van een partner. Ook geven we voorlichting op scholen, in buurthuizen en bij maatschappelijke organisaties. Alle jongeren van 17½ jaar ontvangen van de gemeente een brief met tips voor als zij meerderjarig worden. Daarnaast kunnen Hagenaars deelnemen aan groepsworkshops om het huishoudboekje in balans te houden. Tevens is er in een aantal wijken de helpdesk geldzaken, die laagdrempelig advies biedt.

Vroegsignalering is belangrijk, zodat wij mensen zo snel mogelijk hulp kunnen bieden voordat schulden problematisch worden. Om er op tijd bij te zijn, krijgen wij meldingen over wanbetaling van bijvoorbeeld woningcorporaties en energiebedrijven. Op basis van informatie van het Centraal Administratie Kantoor  benaderen wij actief Hagenaars die achterstanden hebben bij het betalen van hun zorgpremie met het aanbod hen uit het boeteregime te halen waar de betalingsachterstanden toe hebben geleid.

Als mensen uit de schulden zijn, voorkomt nazorg dat zij opnieuw in de problemen komen. Met mensen die een schuldregeling succesvol afronden is er na een jaar weer contact. Zo krijgen we inzicht in wat werkt wat betreft financiële educatie en budgetcoaching. Ook heeft dit contact een waakvlamfunctie. Als hulp opnieuw nodig blijkt, dan wordt die meteen ingezet.

Curatieve schuldhulpverlening
Mensen die toch problematische schulden krijgen, helpt de gemeente op korte termijn om schuldenzorgenvrij te worden. Daarbij bemiddelen we waar mogelijk tussen de schuldenaar en alle schuldeisers om mensen zo snel mogelijk weer schuldenvrij te maken. Met de klantreismethodiek doen we dit effectief en integraal. We gaan daarbij uit van de behoeften en mogelijkheden van de hulpvrager en bieden een vast aanspreekpunt.
We zetten in op het sneller afhandelen van schulden. Afspraken maken met de meest voorkomende schuldeisers via collectief schuldregelen bespoedigt de onderhandelingen. Zo krijgt iemand sneller duidelijkheid. Door middel van budgetondersteuning en trainingen leren mensen het huishoudboekje weer op orde te krijgen. Zo bieden we nieuw perspectief aan mensen die hun schulden willen oplossen en hun bijdrage willen leveren aan de maatschappij.

Samenwerking met maatschappelijke partners
Het armoede- en schuldhulpverleningsbeleid is niet alleen een zaak van de gemeente. Samen met onze vele maatschappelijke partners (waaronder CZ, Eneco, Society Impact en woningcorporaties) werken wij aan een schuldenzorgenvrij Den Haag. Wij ontwikkelen nieuwe aanpakken in het Schuldenlab070, onze onderzoeks-, leer- en ontwikkelomgeving. Aanpakken die bewezen effect hebben, worden waar mogelijk structureel voortgezet. Zoals het Jongeren Perspectief Fonds Jongeren Perspectief Fonds, dat samen met private partijen is opgezet om jongeren met schulden in Den Haag te helpen. Ook houden we landelijke initiatieven goed in de gaten en sluiten hier waar mogelijk bij aan.

Met de uitbreiding van de Helpdesk Geldzaken over de stad wordt ook meer samengewerkt met  stadsdelen op het gebied van armoedebestrijding. In de stadsdelen werken veel aanbieders met ondersteuning op financiële vragen. Door samen te werken is het mogelijk om meer mensen beter te helpen (meer meldingen én sneller het juiste aanbod). Daarom ontwikkelen we een centraal aanmeldpunt. Het Centraal Aanmeldpunt (Geldzaken070) draagt bij aan een betere samenhang en samenwerking tussen begeleidende partijen en organisaties die al in een vroeg stadium schulden-gerelateerd contact hebben met burgers. Hierdoor kunnen er meer mensen eerder en beter geholpen worden. De gemeente ondersteunt werkgevers die problemen ervaren met de schulden van hun medewerkers.

Sociale kredietverlening en het Pandhuis
De sociale kredietverlening van de Gemeentelijke Kredietbank is een instrument in de preventieve schuldhulp. De gemeente heeft ruim 3.500 leningen in portefeuille. Aan de ene kant herfinancieren we zo meerdere kleinere schulden, aan de andere kant kijken we naar de hele schuldensituatie in een huishouden en verwijzen we zo nodig door naar curatieve schuldhulp. Voor Hagenaars met een eigen woning is er ondersteuning in de vorm van krediet en advies als de woning onbetaalbaar dreigt te worden of bekostiging voor onderhoud of verduurzaming van de woning. Ook het Haagse Pandhuis speelt een belangrijke rol in het beleid om problematische schulden zo vroeg mogelijk te signaleren.

Advies, Informatie en sociaal-juridische diensten
Elk jaar behandelen de sociaal raadslieden van de gemeente ruim 16.000 hulpvragen. Deze vragen van inwoners gaan voornamelijk over wonen, financiën, werk en sociale zekerheid en zorg. Hier hoort ook bij het begeleiden van ex-gedetineerden in hun terugkeer in de samenleving. Er zijn ongeveer 1.800 Haagse burgers gedetineerd, waarvan er jaarlijks 800 begeleid worden.

Verbonden partijen
Er is één partij binnen dit programma waarin de gemeente Den Haag een bestuurlijk en financieel belang heeft: Wigo4it.

• Het doel van Wigo4it is om met de sociale diensten van de G4 als één partij op te treden bij hergebruik, ontwikkeling en gezamenlijk beheer van ICT-systemen.