Wat gaan we daarvoor doen en wat gaat het kosten in 2020?

Kansengelijkheid in het Haagse onderwijs
Gemeente en schoolbesturen hebben in de HEA afgesproken om samen te werken aan meer kansengelijkheid in het onderwijs en kinderen met ouders die geen bijdrage kunnen of willen leveren, niet uit te sluiten bij aan school gebonden activiteiten. Er gebeurt veel om kansengelijkheid in het onderwijs te bevorderen zoals: aandacht voor kwaliteit, voor- en vroegschoolse educatie, verbeteren van overgangen en schooladviezen, extra leertijd (LeerKansenProfielen, Kopklassen) en faciliteiten voor huiswerkbegeleiding in bibliotheken en op scholen. Daarnaast wordt onderzocht hoe subsidies in het kader van onderwijsachterstandenbeleid/gelijke kansen beter kunnen worden benut. Verschillende scholen en schoolbesturen doen mee aan pilots en maatwerkaanpakken om kansengelijkheid te verbeteren. Op basis van een 0-meting (Haagse Startfoto Gelijke Onderwijskansen 2019) wordt de kansengelijkheid in het Haagse onderwijs gemonitord en kan gekeken worden of maatregelen effect sorteren.

Onderwijsachterstandenbeleid
Een aanzienlijk deel (ongeveer € 40 mln.) van de middelen voor het Haagse onderwijsbeleid komt uit de specifieke uitkeringen onderwijsachterstandenbeleid van het Rijk. Hier hoort de verplichting bij om het aanbod voorschoolse educatie voor alle kinderen tussen de 2,5 en 4 jaar met een taal- of ontwikkelachterstand vanaf augustus 2020 uit te breiden naar gemiddeld 16 uur per week. Hiervoor is tot 2023 jaarlijks ook € 1,8 mln. aan gemeentelijke middelen beschikbaar.

Voor- en vroegschoolse educatie
Doelgroepkinderen krijgen met de voor- en vroegschoolse educatie de kans om taalachterstanden of sociaal-emotionele achterstanden zo vroeg mogelijk in te lopen. Het streven is dat het bereik van de doelgroeppeuters stijgt naar 65% in 2020. In 2019 was het bereik 61%.

Lerarentekort
Het te verwachten tekort aan leraren in de Haagse regio loopt in 2022 op tot circa 267 fte in het basisonderwijs en circa 102 fte in het voortgezet onderwijs. De Haagse regio is hiermee één van de regio’s met het grootste tekort aan leraren. Daarnaast is er grote behoefte aan leraren die goed functioneren in een grootstedelijke omgeving. Hiervoor is in 2020 incidenteel € 0,5 mln. beschikbaar. De inzet is om het lerarentekort aan te pakken door:

• wervingscampagnes voor het aantrekken van leraren en zij-instromers
• te werken aan een Haagse lerarenopleiding
• extra scholingsmogelijkheden te ontwikkelen en de mogelijkheden voor woon-werkcontracten te onderzoeken
• de STIP-regeling te gebruiken voor de inzet van conciërges en onderwijsassistenten. StiP staat voor: Sociaal Traject in Perspectief (RIS 295865of www.denhaag.nl/nl/werk-bijstand-en-uitkering/stip-banen.htm). Het streven is dat in 2020 100 voormalig uitkeringsgerechtigde medewerkers op scholen conciërgetaken uitvoeren.

Samenleven op school
Een goede conciërge kan een belangrijke bijdrage leveren aan de sociale veiligheid op school. Schoolbesturen kunnen van de subsidieregeling conciërgetaken gebruikmaken en het aantal conciërges uitbreiden via de STiP-banen. Burgerschapsonderwijs wordt gewaardeerd en scholen die uitwisselingen organiseren worden aangemoedigd. Elke school heeft/ontwikkelt een anti-pest programma.

Een brede leer- en ontwikkelomgeving.
De gemeente stimuleert de ontwikkeling van brede buurtscholen. Zo is er is subsidie voor scholen die andere vormen van extra leertijd aanbieden, zoals vakantie- en weekendscholen en naschoolse activiteiten. Sport, cultuur, studie- en beroepsoriëntatie en huiswerkbegeleiding zijn belangrijke elementen van de brede buurtscholen.
De pilot huiswerkbegeleiding in wijkbibliotheken wordt overeenkomstig het coalitieakkoord “Samen voor de stad” voortgezet.
In de nota ‘Den Haag sportief in beweging, Sport maakt Den Haag sterker' (RIS 283153) staat dat alle leerlingen die de basisschool verlaten met tenminste zwemdiploma A hebben. Er doen ongeveer 6.500 kinderen mee aan schoolzwemmen. Het budget van € 1,8 mln. gaat naar de zwembaden en zwemonderwijzers.
Scholen kunnen gebruikmaken van een aanbod voor cultuureducatie, van Gezonde School programma’s en/ of programma’s op het terrein van burgerschap en anti-discriminatie.

Passend Onderwijs
Samenwerkingsverbanden worden aangemoedigd om passend onderwijs verder door te ontwikkelen en de gemeente spant zich in om maatwerktrajecten aan te bieden zodat voorkomen kan worden dat kinderen langdurig thuis komen te zitten.

Volwasseneneducatie en taallessen
Volwasseneneducatie verkleint de kans op sociale uitsluiting, werkloosheid en schulden. Hagenaars met een taalachterstand worden gestimuleerd om de taal te leren. De wijkgerichte aanpak laaggeletterdheid wordt geïntensiveerd. Er komt een Taalnota voor goed aanbod van taalonderwijs. De taalontwikkeling van laaggeletterden krijgt daarin een centrale plek, waarbij deelnemers op een passend (taal)aanbod terechtkomen dat perspectief biedt op participatie, werk, opleiding of taalonderhoud. Tevens wordt ingezet op het versterken van de regie op en het verhogen van het rendement van het taalaanbod door monitoring. Hierdoor moeten nog meer Hagenaars kunnen meedoen.

Investeren in beroepsvaardigheden
Medio 2019 is het Human Capital Akkoord gesloten om het Zuid-Hollandse bedrijfsleven, de onderwijsinstellingen en de overheden koploper te laten worden als het gaat om een 'leven lang ontwikkelen’. Hiermee moet Den Haag de meest veerkrachtige arbeidsmarkt van Nederland worden en het tekort aan personeel terugdringen. Samen met het mbo en hbo wordt er geïnvesteerd in opleidingen voor duurzaamheid, bouw, zorg, onderwijs en horeca. De gemeente gaat bedrijven in gesprek om meer stageplaatsen te creëren. Voor het technisch vmbo is het plan Sterk Techniekonderwijs opgesteld. Hier doen in 2020 33 scholen voor voortgezet onderwijs in Den Haag en de regio aan mee.

Investeren in een aantrekkelijke onderwijsstad
In 2020 wordt verder gegaan met de regionale aanpak om internationaal onderwijs te versterken. De gemeente stimuleert instellingen als de Universiteit Leiden, de Technische Universiteit Delft en de Haagse Hogeschool om nieuwe opleidingen te ontwikkelen. Het gaat om opleidingen op het gebied van vrede, recht, veiligheid en governance en onderzoeksprogramma’s die aansluiten bij kansrijke innovatieclusters en economische sectoren. Het verbeteren van het vestigingsklimaat in de stad is belangrijk om studenten en (jonge) professionals aan te trekken en te behouden en om van Den Haag een aantrekkelijke stad te maken waar het fijn is om te studeren en te werken. Dit wordt mede bereikt door ook  aandacht te gegeven aan de studenten-, sport- en studieverenigingen die bijdragen aan een goed studentenklimaat.  

Kinderopvang Den Haag
Er zijn circa 1.000 voorzieningen voor kinderopvang in Den Haag. Goede kinderopvangvoorzieningen zijn essentieel voor een aantrekkelijk vestigingsklimaat voor ouders en werkgevers én dragen bij aan de ontwikkeling van kinderen. GGD Haaglanden inspecteert jaarlijks alle kindercentra, gastouderbureaus en een deel van de voorzieningen voor gastouderopvang. De gemeente Den Haag heeft de A-status voor toezicht en handhaving kinderopvang. Dat betekent dat de gemeente volgens de Inspectie van het Onderwijs zowel het toezicht als de handhaving op orde heeft. Zie ook het jaarverslag Kwaliteit kinderopvang 2018 (RIS 302843).

Aanpak schoolverlaters
Ook in 2020 blijft de gemeente inzetten op het voorkomen en verder terugdringen van voortijdige schooluitval. De ambitie is dat het percentage vroegtijdig schoolverlaten in 2022 onder de 2,5% daalt. In 2017-2018 is dit 2,89% (www.onderwijsincijfers.nl). Zie ook het jaarverslag Leerlingzaken (RIS 301597).
Daarnaast gaat de gemeente verder met de preventieve aanpak. Met scholen zijn kwaliteitsafspraken gemaakt. Als jongeren toch uitvallen, schakelt de gemeente snel met de jongeren, met partners in de Servicepunten Arbeid en zet maatwerktrajecten in om jongeren terug te leiden naar school, en als school geen optie is, door te geleiden naar de arbeidsmarkt.

Aanpak thuiszitters
In het Thuiszitterspact van 2016 hebben gemeenten en het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap zich verbonden aan het einddoel. Dat doel is: in 2020 zit geen enkele leerling tot 18 jaar langer dan 3 maanden thuis zonder een passend aanbod voor onderwijs of zorg.

Leerlingen met een beperking kunnen gebruik maken van een voorziening leerlingenvervoer. Naast het aangepast vervoer (de taxibus) gaat het om een vergoeding voor openbaar vervoer en eigen vervoer (auto of fiets). Zo kunnen de leerlingen naar de dichtstbijzijnde toegankelijke school. Het aantal gebruikers van een voorziening leerlingenvervoer stijgt. Dit komt onder meer doordat scholen voor speciaal (basis)onderwijs geen plek hebben en de leerling naar een school verder van huis moeten.

Voldoende en toekomstbestendige schoolgebouwen

Nieuwbouw en renovatie
Het Integraal huisvestingsplan (IHP) is onlangs in het college vastgesteld (RIS304176). De gemeente is verantwoordelijk voor de huisvesting van het bekostigde primair, voortgezet en speciaal onderwijs. Hiervoor krijgen de schoolbesturen geld. In het coalitieakkoord is extra investeringsruimte beschikbaar gesteld om tegemoet te komen aan de gestegen bouwkosten in 2018. De bouwkosten stijgen inmiddels steeds verder, terwijl de beschikbare investeringsruimte op termijn afneemt.

Daarnaast neemt in 2020 het exploitatiebudget (randvoorwaarde voor het investeren in schoolgebouwen, bijvoorbeeld voor tijdelijke noodgebouwen, huur en eerste inrichting) af met € 1,5 mln. ten opzichte van 2019. De gemeente doet daarom onderzoek naar de totale financieringsbehoefte (investering en exploitatie) van onderwijshuisvesting in relatie tot haar wettelijke taak en de omvang van het vastgoedbestand.

In de Verordening voorzieningen huisvesting onderwijs Den Haag (RIS 298833) is renovatie geregeld voor schoolgebouwen die niet gesloopt mogen worden.

Jaarlijks wordt een onderwijshuisvestingsprogramma opgesteld dat in december door het college wordt vastgesteld. De belangrijkste aanvragen voor het programma 2020 zijn:

• Vervangende nieuwbouw voor Christelijk College De Populier
• Revitalisatie voor Maris Belgisch Park aan de Nieuwe Duinweg
• Vervangende nieuwbouw Den Hertog basisschool aan de Amalia van Solmsstraat
• Vervangende nieuwbouw voor de Inspecteur W.P Blokpoelschool (ZMOK) aan de Twickelstraat.

Klimaatneutraal
Bij de bouw en renovatie van scholen is er aandacht voor duurzaamheid, binnenklimaat en multifunctioneel gebruik. Daarom is in 2018 door wijziging van de Verordening onderwijshuisvesting Den Haag een toeslag ingevoerd om zo bijna-energieneutraal gebouwen (BENG) mogelijk te maken (RIS 298833). Bij nieuwbouw kunnen de schoolbesturen aanspraak maken op 10% extra bekostiging indien er bijna-energieneutraal wordt gebouwd.

Voor de bestaande schoolgebouwen geldt per januari 2019 een regeling voor energiebesparende maatregelen (RIS 301035). In 2020 worden de eerste investeringen in verduurzaming van bestaande schoolgebouwen op basis van de cofinacieringsregeling verwacht.

Stedelijk integraal huisvestingsplan (IHP)
Begin 2019 heeft het college de notitie ‘Onderwijshuisvesting in Den Haag. Op weg naar een stedelijk integraal huisvestingsplan’ (RIS 301793) vastgesteld. In 2020 wordt het IHP van kracht. Het IHP wordt in coproductie met alle Haagse schoolbestuur opgesteld en brengt in beeld welke scholen de komende tien jaar in aanmerking kunnen komen voor bekostiging van (vervangende) nieuwbouw/renovatie of uitbreiding. Naast vervanging komt de nadruk op het faciliteren van de groei en goede spreiding. Het vastgoedbeheer van de gemeente wordt toegelicht in de paragraaf Vastgoed.