Wat gaan we daarvoor doen en wat gaat het kosten in 2020?

Stadsdelen

Participatie staat centraal

In 2020 wordt verder gewerkt aan het verbeteren van de participatie.  We gaan in 2020 verder aan de slag met;

• Wensen en behoeften van bewoners staan centraal in de verbetering van de sociale en fysieke leefbaarheid van de wijk;
• Bewoners krijgen meer invloed op de besteding van (wijk)budgetten;
• Bewonersorganisaties en maatschappelijke initiatieven worden integraal ondersteund;
• Bewoners ervaren de samenwerking met de gemeente als transparant en effectief;
• Bewoners krijgen meer en toegesneden online mogelijkheden om te participeren;
• Bewoners krijgen meer invloed op de agenda voor hun wijk;
• Bewoners krijgen meer invloed binnen ruimtelijke ontwikkelingen.

De stadsdelen hebben dagelijks contact met bewoners, bedrijven en instellingen. Ze zijn erop gericht om actief met bewoners, bedrijven en instellingen de sociale en fysieke leefbaarheid in de wijken te versterken. De stadsdeelorganisatie speelt snel en flexibel in op actuele ontwikkelingen op wijkniveau. De stadsdeelorganisatie is ook verantwoordelijk voor de aansturing van de organisaties en de activiteiten op het gebied van welzijn en leefbaarheid. De stadsdeelorganisatie speelt een belangrijke rol bij de informatievoorziening op wijkniveau. De verbinding tussen het stadhuis (waar beleid wordt gemaakt) en de wijk (waar beleid wordt uitgevoerd) moet beter. Er komt een actieplan van de stad waarmee de ambtelijke organisatie nog vaker in de wijken actief is. Dit om de wisselwerking met bewoners te versterken en beleid en uitvoering dichter bij elkaar te brengen. Ambtenaren moeten vaker in de wijk kunnen werken
zodat ze problemen ter plekke op kunnen lossen. Wij willen daarnaast Hagenaars zo veel mogelijk actief betrekken bij beslissingen.

De Haagse samenleving kenmerkt zich door een grote diversiteit. We koesteren de verschillen tussen buurten, dat maakt de stad levendig. De ervaringen van de afgelopen jaren op het gebied van burgerparticipatie hebben ons geleerd dat er veel wijken zijn in Den Haag waar het goed mee gaat. Er wonen over het algemeen mensen die hun leven prima op orde hebben en die in belangrijke mate zelfredzaam zijn. In die wijken dient de gemeente, als het gaat om burgerparticipatie en bewonersinitiatieven, een meer faciliterende rol op zich te nemen.  Niet  in elke wijk gaat het goed. In een aantal buurten en wijken in de stad is sprake van stagnatie of zelfs van achteruitgang. De oorzaken zijn divers, het kan gaan om eenzijdige bevolkingssamenstelling, achterstallig onderhoud in woningbestand of openbare ruimte, een groot aantal mensen in de buurt met sociale of psychische problemen, gevoelens van onveiligheid en onbehagen, soms gaat het ook om uitsluiting van medebewoners. Het gaat vaak om een samenloop van diverse problemen die maakt dat een buurt niet tot bloei komt (onderzoek ‘prettig wonen’, UDC).

We constateren tevens dat bewonersorganisaties in de wat meer “traditionele vorm” onder druk staan. Het sociale cement en het gevoel van gemeenschappelijkheid brokkelt af. Mensen zijn meer op zichzelf  en zijn met elkaar minder goed in staat om de sociale en fysieke leefbaarheid van de wijk onder de aandacht te brengen van de juiste instanties. Op dergelijke plaatsen in de stad is het noodzakelijk om  een gezamenlijke aanpak van de gemeente, samen met de bewoners en andere partijen zoals corporaties, wijkorganisaties, zorg- en welzijnsinstellingen en (sociaal) ondernemers te organiseren.

Het nieuwe wijkplan: De huidige wijkprogramma’s worden vervangen door vierjarige wijkplannen die na twee jaar worden herijkt. In de wijkplannen is de integrale opgave en inzet voor vier jaar opgenomen. Wijkplannen staan aan de basis van het gebiedsgericht werken. Wijkplannen maken we voor elke wijk op basis van een goede samenwerking met bewoners en we voeren deze samen uit. Het wijkplan wordt opgesteld op basis van een wijkprofiel waarin de data over de wijk bij elkaar komen en zijn geanalyseerd. Gezamenlijk wordt bepaald wat de gewenste situatie is over vier jaar en welke integrale opgaven hieruit voortvloeien. Deze worden vervolgens in een of meerdere opgaventeams opgepakt. De wijkplannen vormen tevens de basis voor een jaarlijks Handhavingsprogramma en opdracht aan de welzijnsinstellingen en legt een verbinding met ’het klimaatbeleid (Groene Energiewijken)), zorg en welzijn (Haagse tafels en 0-100 teams) en de omgevingsplannen. In 2019 is de gemeente al gestart met 7 pilotwijken. In 2020 en 2021 volgen de andere 37 wijken.

Wijkbudgetten: In de wijken waar  wijkbudgetten zijn geïntroduceerd blijkt dit een effectieve aanpak om plannen onder bewoners te verzamelen, bewoners zelf het budget hierover te laten verdelen en winnende plannen uit te voeren. Bewoners hebben concrete invloed op een budget, er ontstaat meer ruimte voor het financieel ondersteunen van kleinschalige wijkinitiatieven en de sociale cohesie in de wijken wordt gestimuleerd. De wijkbudgetten zijn een mooi instrument, waarvan we gaan onderzoeken op welke manier we ze breder kunnen inzetten. In 2017/2018 is in 13 Haagse wijken geëxperimenteerd met een wijkbudget. In 2019 is met Duinoord Begroot en Statenkwartier Begroot (met behulp van een sterke online component) en BuurtBudget Houtwijk (meer offline) verder ervaring opgedaan. Op basis van deze ervaringen  wordt een nieuwe invulling gegeven aan de wijkbudgetten.

Toelichting  
Den Haag wil eigen initiatief van Hagenaars stimuleren om de veiligheid in de stad te verbeteren. Kern van de aanpak is preventie, vroegtijdige signalering en actief op bewoners en ondernemers afstappen om hulp en ondersteuning te bieden. De bewonersinitiatieven op het gebied van veiligheid vervullen hierbij een sleutelrol. De inzet is erop gericht om het aantal bewonersinitiatieven over veiligheid minimaal op het zelfde niveau te houden en waar mogelijk uit te breiden. Ook gaan we verder met het scholingsprogramma voor vrijwilligers. De gemeente gaat steeds vernieuwender te werk in haar pogingen om bewoners te bereiken, te betrekken en te faciliteren. Het innovatief samenwerkingsproject BART! is hiervan een treffend voorbeeld. Dit platform wil bewoners onderling én bewoners, overheid en politie op een eigentijdse wijze met elkaar verbinden.

Toelichting  
De gemeente stimuleert duurzaamheid door bewoners te inspireren, te begeleiden en te koppelen aan het bedrijfsleven, bij voorkeur in Den Haag. We organiseren bijeenkomsten die helpen om van ideeën uitvoerbare projecten te maken. We verbinden groepen om advies en kennis uit te wisselen. Goed lopende initiatieven geven we een plek in het Haagse duurzaamheidsnetwerk. Steeds meer Haagse inwoners en ondernemers willen zich inzetten voor duurzame energie.

We werken mee aan het traject om te komen tot wijken waarbij de gebouwen via schone energie in warmte worden voorzien. We informeren hierbij de bewoners en bedrijven optimaal en stimuleren ze mee te doen aan dit proces.

Ook stimuleren wij het bedrijfsleven om te verduurzamen, bijvoorbeeld hun wagenpark. Bedrijven uit het MKB krijgen een gratis energiescan die laat zien hoe ze snel kunnen besparen op hun energierekening en die algemene tips geeft voor een duurzamere bedrijfsvoering. In duurzaamheidskringen voor hotels, zorginstellingen, gebedshuizen, strandpaviljoens en evenementen proberen we met elkaar o.a. CO2-uitstoot terug te dringen en plasticverbruik te verminderen.

De aanpak van plak- en kladvandalisme gebeurt door het meldpunt graffiti. Er zijn 5 sporen: het verwijderen van graffiti op objecten in de openbare ruimte en particuliere panden, samenwerken met grooteigenaren, educatie en voorlichting, het ontwikkelen en beheren van legale graffitilocaties en het bestrijden van wildplak. Met de graffiti-schoonmaakregeling wordt graffiti op particuliere panden gratis verwijderd (inclusief aangifte bij de politie). Er zijn ruim 6.500 panden ingeschreven. De laatste jaren wordt steeds meer aandacht besteed aan het mogelijk maken van legale muurschilderingen. Street Art dient 2 doelen: illegale graffiti en wildplak voorkomen en de stad aantrekkelijker maken

Toelichting
Den Haag streeft er naar dat de buitenruimte behalve schoon, heel en veilig ook prettig is om te verblijven. Hagenaars willen goed begaanbare stoepen en wegen, leuke plekken om te zitten en geen vervuiling door zwerfvuil. Met onze gebiedsgerichte aanpak vanuit de stadsdeelorganisaties streven we ernaar ook in 2020 dat elke wijk krijgt wat nodig is.
Aan de hand van eigen inspecties en meldingen van bewoners laten we kleine reparaties uitvoeren aan de bestrating en het asfalt. Na graafwerkzaamheden en het opbreken van de bestrating, bijvoorbeeld door nutsbedrijven voor het vervangen van hun kabels en leidingen, controleren we of de bestrating weer netjes en veilig is hersteld.

In 2020 besteden we opnieuw € 0,8 mln. aan het onderhoud van straatmeubilair. Straatmeubilair zorgt ervoor dat Hagenaars elkaar in de openbare ruimte kunnen treffen. We brengen in 8 wijken het straatmeubilair en de direct omliggende openbare ruimte op orde. In de stadsdelen Centrum en Haagse Hout is er extra aandacht voor het beheer van het binnenstadgebied, de omgeving van het centraal station en het Beatrixkwartier op Hofstadniveau. Dat geldt ook voor de maatregelen in het kader van Den Haag regeringsstad, de participatie in beveiligingsmaatregelen van de nationaal coördinator terrorismebestrijding en veiligheid, het Koninklijk Huis, de ambassades, Prinsjesdag en de Veteranendag.

Alle stadsdelen werken aan een schone stad, conform het beleidsplan Een schone stad 2015-2020  (RIS 285286). Een schoon stadsdeel begint met het voorkomen van zwerfvuil. Door het plaatsen van ondergrondse restafvalcontainers (ORAC’s) verdwijnt de huisvuilzak meer en meer uit het straatbeeld en is er minder kans op het ontstaan van zwerfvuil. Ook overlast van dieren, zoals meeuwen en ratten, gaan we op deze manier tegen. Elk stadsdeel heeft een plan van aanpak om het illegaal dumpen van afval tegen te gaan (RIS 292907). Deze aanpak wordt in 2020 voortgezet, waarbij er nog meer wordt ingezet op de hotspots. We stimuleren omwonenden van ORAC’s om de locatie te adopteren, volle of kapotte containers te melden en medebuurtbewoners aan te spreken op onjuist gedrag.

Het vuil dat toch op straat zwerft, wordt opgeveegd. Per stadsdeel bepalen we in overleg met alle betrokken partners (beheerders, uitvoerders, handhavers) hoe het meest effectief kan worden geveegd. Waar problemen zijn, maken we intensiever schoon. Dat combineren we met gerichte handhaving, goede communicatie en allerlei participatieactiviteiten. De stadsdelen zorgen ook voor het plaatsen en repareren van afvalbakken en het opruimen van oliesporen op de weg.

Extra aandacht is er via de opruimestafette, de opruimchallenge in de zomer en door feestdagen te koppelen aan het thema schoon. Structureel worden projecten uitgevoerd in de stadsdelen over de thema’s: gedumpt afval bij ondergrondse afvalcontainers, gedumpt voedsel, hondenpoep, zwerfafval en de kerstbomeninzameling. Bewoners, ondernemers en bezoekers worden zoveel mogelijk aangesproken op hun gedrag. De campagne ‘schoon doen we gewoon’ start met een stedelijke schoonmaakdag, de ‘Haagse Poetsdag’.

De gemeente ontvangt inkomsten voor het gebruik van gemeentegrond als bouwterrein, het innemen van standplaatsen en andere vormen van verhuur van grond. Deze inkomsten voor het gebruik van de openbare ruimte zijn geraamd op € 0,9 mln.

Toelichting  
De stadsdelen streven ook in 2020 naar gezond, veilig en netjes verzorgd openbaar groen voor bewoners en bezoekers van de stad. Dit vergt goed onderhoud en beheer. Om het kwaliteitsniveau in de hele stad te bevorderen, is er een uniform (meerjarig) onderhoudsbestek voor het wijk- en buurtgroen voor de gehele stad, inclusief bestekken voor het maaien van gazons en het snoeien van hagen. Ook zorgen de stadsdelen voor het maaien van de oevers langs het Haagse binnenwater.

Voor de kwaliteitsverbetering van het wijk- en buurtgroen is jaarlijks extra budget beschikbaar. De locaties waarop deze middelen worden ingezet, komen tot stand op basis van wensen van buurtbewoners, de wijkuitvoeringsplannen, de nulmetingen van de technische kwaliteit van de beplanting in de wijken en de wijkvisies. Criteria voor het toewijzen van de middelen zijn: participatie, sociale veiligheid en een afname in beheerkosten. De projecten richten zich met name op versleten en sociaal onveilige groenvoorzieningen, maar ook op mogelijkheden om werk met werk te maken en mogelijkheden voor participatie van buurtbewoners. Denk aan de aanleg en het onderhoud van groenstroken in de eigen buurt.

Ten opzichte van Nederland wonen er in Den Haag relatief meer jonge kinderen onder de 5 jaar en meer jongeren. In 2022 telt Den Haag ruim 119.000 kinderen van 0 tot en met 18 jaar (een toename van bijna 4%). De buitenruimte is bij uitstek het domein voor spelende kinderen. Dit betekent dat de gemeente in haar ruimtelijke plannen expliciet rekening dient te houden met speel-, sportieve- en verblijfruimtes voor kinderen. Ondanks dat er sprake is van een beeldschermgeneratie, spelen kinderen in de zomer in Den Haag 4 à 5 keer per week buiten. In de winter doen ze dat ruim 2 keer per week. Voor hen vinden we het van belang dat de stad voldoende ruimte biedt om met plezier buiten te kunnen spelen en zich speelvriendelijk blijft ontwikkelen. Het op orde houden van een kwalitatief goed en uitdagend speelvoorzieningenniveau kan de gemeente niet alleen. We betrekken ouders, verzorgers en vrijwilligers actief bij het beheer en onderhoud van speelplekken. Daarnaast controleert de gemeente viermaal per jaar alle speelplekken op veiligheid en functionaliteit.

Samen met kinderen en omwonenden kijken we hoe we de buitenruimte het beste kunnen ontwikkelen en waar mogelijk uitdagende speellocaties in de stad kunnen creëren. Immers bewoners en partners van de wijk weten wat er speelt in de wijk. Door gezamenlijk (stadsdeel, bewoners en partners) prioriteiten te bepalen, wordt de betrokkenheid in de wijk vergroot. Deze participatie kan zich ook uitstrekken naar de keuze voor inrichting van een speelplek. Voor dit laatste wordt ook gebruik gemaakt van moderne e-participatiemiddelen, zoals de budgetschuif en het moodboard. De periode 2020-2022 wordt ingezet om extra (natuur)speelplekken te realiseren voor kinderen en jongeren. In het verlengde van de motie 'Toegankelijkheid speelplaatsen voor kinderen met een fysieke/geestelijk beperking (met rolstoel)', maken we speelplekken waar nodig rolstoeltoegankelijker. De ambitie is om meer watertappunten op speelplekken toe te voegen.

In Den Haag kunnen ouders en kinderen gebruik maken van onder andere speel-o-theken, de Haagse Hopjes, peuterspeelzalen, stadsboerderijen en andere speelvoorzieningen. Ook de sportverenigingen en scoutingorganisaties vervullen een belangrijke rol voor de opgroeiende kinderen in onze stad.

De stadsdelen Loosduinen en Scheveningen beheren ook in 2020 het Haagse strand. Zij zorgen voor het onderhoud van de toegangen tot het strand, zoals trappen en op- en afritten en het aanbrengen van borden. Ook zorgen ze voor het volgens Delflands Keur onderhouden van de afrastering langs de voet van de duinen en de op- en afritten. Daarnaast houden zij toezicht bij de opbouw, exploitatie en het afbreken van de strandpaviljoens en de nutsvoorzieningen (elektra, water en riolering) en voeren ze regie op het schoonmaken van het strand en het plaatsen van de afvalbakken. Verder onderhouden zij de contacten met de strandpaviljoenhouders en adviseren ze over aangevraagde evenementen.

Toelichting
Het stadsdeel pakt kleine zaken aan in de buitenruimte: herinrichtingen of aanpassingen aan de infrastructuur. Vaak gebeurt dit op verzoek van bewoners. Het stadsdeel toetst de plannen aan de gemeentelijke richtlijnen. De gemeente is wettelijk verantwoordelijk voor beheer en onderhoud van de verkeersborden en de belijning op het wegdek.

Toelichting
De gemeente heeft veel vertrouwen in de Haagse kracht. We zetten daarom stevig in op het ondersteunen van bewonersorganisaties en de kracht van bewoners. Bewonersorganisaties zijn belangrijke gesprekspartners van de gemeente bij het vormgeven en invullen van beleid voor de wijken. In 2019 is het beleidskader bewonersorganisaties geëvalueerd, mede op verzoek van de bewonersorganisaties. In 2020 zal, in overleg met vertegenwoordigers van de Haagse bewonersorganisaties, een nieuw beleidskader worden opgesteld.

Daarnaast is het belangrijk andere groepen te spreken. Bewonersorganisaties zijn immers niet de enige spreekbuis van de wijk: er zijn ook bewonerscommissies, milieugroepen, bewonersgroepen, verenigingen van eigenaren, straatvertegenwoordigers en vele andere groepen. De stadsdelen gaan in 2020 onverminderd door met het stimuleren en ondersteunen van nieuwe activiteiten van deze groepen.

De gemeente wil initiatieven van bewoners mogelijk maken. Jaarlijks geven de stadsdeelorganisaties subsidie aan zo’n 1.000 initiatieven via de regeling Leefbaarheid en bewonersparticipatie. Ook worden diverse werkzaamheden in de buitenruimte uit dit budget betaald. Hiervoor is bijna € 8 mln. beschikbaar. Met het budget stimuleren we in 2020 bewoners om met mooie ideeën, projecten en activiteiten te komen voor hun buurt en leefomgeving. Het gaat om activiteiten waarbij de bewoners zelf een actieve rol hebben. Zoals buurtactiviteiten om de sociale cohesie te verbeteren, kinderactiviteiten die bewoners zelf organiseren, schoonmaakacties, activiteiten van bewonersorganisaties, ontmoetingsactiviteiten om verschillende bewonersgroepen met elkaar in contact te brengen, ontmoetingsactiviteiten voor ouderen, het plaatsen van hanging baskets die worden onderhouden door bewoners of ondernemers en nog veel meer. Het stadsdeel helpt hen daarbij. In 2019 wordt de regeling aangepast op basis van de evaluatie uit 2018 om het maatschappelijk effect nog verder te vergroten. Deze nieuwe subsidieregeling is in 2020 van kracht.

Een deel van het beschikbare budget is gelabeld voor de wijkbudgetten. In 2020 worden 16 projecten met wijkbudgetten uitgevoerd. Voor de wijkbudgetten is een bedrag van € 0,48 mln. gereserveerd.

Toelichting
De gemeente wil in samenwerking met de bewoners kleinschalige projecten uitvoeren in de buitenruimte. Dit wordt met alle mogelijke middelen gestimuleerd, zoals de Gulden Klinker.

Toelichting
Iedere wijk is verschillend, daarom richten we het welzijnswerk per wijk in. Welzijnswerkers, bewoners, ondernemers en maatschappelijke partners kijken samen met de gemeente, op basis van kennis en data, naar de sociale opgaven in een wijk. Binnen de wijkplannen werken welzijnsorganisaties en maatschappelijke organisaties de sociale opgaves aan de Haagse tafel samen uit tot een concreet welzijnsplan voor de wijk. Door krachten te bundelen kan een grotere bijdrage geleverd worden. Welzijnswerkers verwijzen, wanneer dat nodig is, op basis van hun professionaliteit mensen door naar zwaardere ondersteuning. Ook worden welzijnsprojecten verder geprofessionaliseerd. Er wordt niet bezuinigd op het aantal uren inzet van welzijnswerk.  

Er komt een nieuwe welzijnsvisie. We gaan de komende jaren verder met het verbeteren van het Haagse welzijnswerk. De taakstelling op welzijn is, middels het nieuwe coalitie akkoord, verkleind. We stimuleren innovatie en nieuwe initiatieven in het welzijnswerk. De middelen voor het innovatiebudget welzijn blijven, maar jaarlijks komt hiervan € 1 miljoen ook beschikbaar voor innovaties bij bestaande welzijnsorganisaties. Een subsidievoorwaarde is dat welzijnswerk niet ‘gestapeld’ wordt aangeboden en dat er wordt samengewerkt op basis van een gezamenlijk plan. Samenwerking met kleinschalige vrijwilligersorganisaties is het uitgangspunt bij subsidieverstrekking. Hiermee wordt overlap voorkomen. We sturen ook op doelmatigheid. Met een meerjarige financiering vanuit het innovatiebudget welzijn krijgen initiatieven de tijd om in een wijk te investeren en zich volledig te ontwikkelen.

Voor de stabiliteit en continuïteit van het welzijnswerk spreken we met welzijnsorganisaties over de wenselijkheid van een vaste basis van welzijnswerkers die langdurig een netwerk kunnen opbouwen en nog beter in een wijk investeren. Er komt € 1 miljoen incidenteel beschikbaar ter versterking van de zelfstandige buurthuizen en de professionalisering van welzijnswerk.

Elk stadsdeel zorgt ervoor dat jeugd en ouders hun stem kunnen laten horen over de onderwerpen die hen aangaan. In dialoog met jeugd en ouders komen we tot verbeterpunten voor de fysieke en sociale omgeving in de wijk. Jongeren kunnen bij de stadsdelen subsidie aanvragen voor het ontplooien van eigen initiatieven (voor hun wijk), eventueel gefaciliteerd door de welzijnsorganisaties.

Hierbij ligt de nadruk steeds meer op de sociale samenhang tussen (groepen) mensen en de bewonersinitiatieven die zij ontplooien. Daarbij hoort ook een groter beroep op het eigen netwerk en de vrijwillige inzet van mensen uit de persoonlijke omgeving. Het opbouwen en versterken van deze netwerken – samenlevingsopbouw – is hier onderdeel van. Zo worden groepen (georganiseerde) bewoners gefaciliteerd om een bijdrage te leveren aan de fysieke en sociale leefbaarheid. Ze worden ook gestimuleerd om eigen initiatief en verantwoordelijkheid te nemen.

De stadsdelen zijn ook verantwoordelijk voor subsidiëring de professionele welzijnsinzet voor jeugdigen in de wijk. De welzijnsprofessional werkt op de plekken waar kinderen en jongeren problemen ondervinden bij het opgroeien en minder in staat zijn om op eigen kracht hun talenten te ontwikkelen. De welzijnsprofessionals hebben een sleutelrol bij het zinnig invullen van de vrije tijd door jongeren, wanneer ze hiertoe zelf onvoldoende in staat zijn. Waar nodig is wijzen ze de jongeren de weg naar de hulpverlening. Ze hebben een vertrouwensrelatie met de jongeren en weten hen te vinden, ook ’s avonds en op straat. Justitie, politie, welzijn en zorg treden samen op bij de aanpak van overlastgevende en hinderlijke groepen jongeren.

Voor 2020 zijn op basis van de wijkprogramma’s 2016 - 2019 per stadsdeel maatschappelijke vraagstukken vastgesteld die passen binnen de vier gebiedsgerichte welzijnambities. Deze ambities zijn:

1. De Haagse jeugd groeit veilig, gezond en met plezier op en ontwikkelt haar talenten.
2. Iedereen woont en werkt in een prettige omgeving, waarbij bewoners maximaal zeggenschap hebben over hun fysieke en sociale leefomgeving.
3. Mensen zijn vitaal en streven een gezonde leefstijl na.
4. De gezamenlijke toekomst van bewoners telt. Iedereen krijgt gelijke kansen, ongeacht achtergrond, ras, geslacht of geaardheid.

Toelichting

Taal is een cruciale voorwaarde om mee te kunnen doen in de samenleving. Het leren van de taal en het participeren in de samenleving gaan wat ons betreft hand in hand. Dat betekent dat we tevens inzetten op toeleiding naar (vrijwilligers)werk, zoveel mogelijk in duale trajecten: activering en taal. Samenleven gaat over respect en gelijkwaardigheid voor elkaar. We nemen duidelijk stelling tegen racisme, discriminatie, intolerantie en haat. Daarom ondersteunen we ‘Den Haag Meldt’ bij het vergroten van de eigen zichtbaarheid in de stad en de meldingsbereidheid van Haagse burgers. We streven naar verbinding met de bewoners en stimuleren verbinding tussen bewoners onderling.

Inclusiviteit

De verscheidenheid en diversiteit in Den Haag neemt toe. We zetten in op inclusiviteit en stimuleren verbinding tussen bewoners en gemeenschappen. Dit doen we door het ondersteunen van activiteiten die het samenleven versterken. Hiervoor wordt een subsidieregeling ontwikkeld zodat we gericht, doelmatig en doeltreffend kunnen sturen op subsidieverstrekkingen. Daarnaast ontwikkelen we samen met partners in de stad een educatief programma rond het slavernijverleden.

Tegengaan van discriminatie
In Den Haag mag iedereen zichzelf zijn en wordt iedereen gelijk behandeld. Discriminatie op grond van afkomst, sekse, godsdienst, leeftijd, beperking en seksuele voorkeur wordt niet getolereerd en kan gemeld worden bij de gemeentelijke antidiscriminatievoorziening (adv) Den Haag Meldt. De gemeente ondersteunt Den Haag Meldt bij het vergroten van de eigen zichtbaarheid in de stad en de meldingsbereidheid van Haagse burgers door wijkgerichte voorlichting, ontmoeting en training. We gaan discriminatie in Haagse horeca tegen door met de branche goede afspraken te maken, we blijven ook mystery guests inzetten. Discriminatie in de sport, op de woningmarkt en op de arbeidsmarkt willen we bestrijden. We bekijken welk instrument hiervoor het beste past.

Om vermenging van verantwoordelijkheden te voorkomen is het budget van de Gemeentelijke Ombudsman voor de uitvoering van de adv per 1 januari 2019 overgeheveld van programma 1 Gemeenteraad naar programma 14. De uitvoering van de adv taken blijft onder de verantwoordelijkheid van de ombudsman.

 
Taal als voorwaarde om mee te kunnen doen

Hagenaars met een taalachterstand stimuleren we maximaal om de taal te leren. Taallessen intensiveren we en maken we toegankelijker. We onderzoeken hoe we initiatieven als het Taalhuis daarbij kunnen inzetten. Er komt een nieuwe Taalnota voor goed taalonderwijs.

Het programma Taal in de buurt is onderdeel van het brede taalaanbod van de gemeente Den Haag. In dit programma worden op laagdrempelige wijze taallessen aangeboden in de buurt voor Hagenaars voor wie het Nederlands de tweede taal is. Zo worden deelnemers bereikt die geen gebruik (kunnen) maken van andere taaltrajecten maar dit wel nodig hebben om te participeren in de samenleving. In 2020 heeft het programma beter zicht op de effecten en kwaliteit van het aanbod. De ambitie is om een totaal van 75 groepen te realiseren voor circa 1.250 deelnemers.

Vrijwilligersorganisaties als Taal aan Zee en ’t Gilde bieden laagdrempelige cursussen Nederlandse taal en Taalmaatjesprojecten voor o.a. statushouders met als doel participatie in de Haagse samenleving. Daarnaast kunnen Hagenaars voor cursussen basisvaardigheden (Nederlands, rekenen en ICT) terecht bij ROC Mondriaan. Aanvullend daarop kunnen zij gebruik maken van online oefenmateriaal via de website van oefenen.nl. Zo nodig worden cursisten ondersteund en wegwijs gemaakt bij het online leren. Dit kan door middel van professionele accounts van oefenen.nl die het mogelijk maken voor docenten om mee te kijken

Toelichting

De gemeente hecht zeer aan een sterke onafhankelijke journalistieke sector. Dat geldt zeker voor de lokale publieke omroep. Deze moet zorg dragen voor nieuws en informatie voor alle inwoners van de stad. De Stadsomroep Den Haag is, door het Commissariaat voor de Media, tot 2022 aangewezen als lokale publieke media-instelling. De omroep is verantwoordelijk voor de online content op de website van Den Haag FM en uitzendingen op radio en tv. Bestuur en directie van Stichting Stadsomroep Den Haag hebben de ambitie om de rol van de lokale nieuws -en actualiteitenzender te versterken. Het stadsbestuur juicht die ambitie van harte toe.

Naast een structurele subsidie voor de lokale omroep ontvangt ook de zender FunX een structurele bijdrage voor de Haagse programmering. Beide omroepen verzorgen tevens uitzendingen vanuit Studio B, op de eerste etage van de centrale bibliotheek aan het Spui.
Om de onafhankelijkheid te waarborgen ondersteunt de gemeente de Haagse stichting Luis in de Pels. Deze stichting onderkent het belang van de lokale media en verleent op aanvraag financiële steun voor journalistieke projecten.
Als internationale stad van Vrede en Recht ondersteunt de gemeente organisaties die opkomen voor het vrije woord en persvrijheid. Zo organiseert De Tegel de uitreiking van de belangrijkste landelijke journalistieke prijzen. Free Press Unlimited onderstreept met de uitreiking van de Free Press Awards in Den Haag het belang van wereldwijde onafhankelijke journalistiek.

In Studio B zullen in nauwe samenwerking met de bibliotheek ook debatten worden georganiseerd en uitgezonden. Met belangrijke partners als Clingendael, Campus Den Haag van de Universiteit Leiden, het Nederlands instituut voor Beeld en geluid en het ANP zal een onafhankelijke redactie de programmering van het stedelijk debatcentrum in oprichting verzorgen.

In Studio B wordt bovendien de mogelijkheid geboden om podcast en live-uitzendingen te realiseren. Met de Haagse vestiging van InHolland (hbo) wordt op dit gebied intensief samengewerkt. Zo krijgt nieuw mediatalent de kans zich te ontwikkelen en aansluiting te vinden bij de mediasector in de stad.

Nieuwe mediatrends worden gepresenteerd tijdens de Social Media Week. (SMWNL).
In New York, Londen en op andere belangrijke plaatsen in de wereld wordt dit event met grote belangstelling gevolgd. De Haagse editie wordt in november georganiseerd.   
Jong Haags talent presenteert zichzelf tijdens de jaarlijkse uitreiking van The Hague Film Awards. Op dit festival worden de inzendingen van de meest talentvolle vloggers, bloggers en mediamakers bekroond.
Zowel bij de totstandkoming van de SMWNL als The Hague Film Awards worden Haagse (media) studenten betrokken.

Via muurkranten en huis aan huisbladen wordt ook nieuws verspreid. De gemeente heeft veel waardering voor deze kleine mediamakers. Het netwerk van muurkranten stelt burgers in staat eigen nieuws uit buurten en wijken te publiceren. Via dit digitale netwerk krijgen inwoners van Den Haag ook lokaal nieuws en informatie. Ook de lokale omroep levert nieuws aan de 400 muurkranten in de stad.

Toelichting

Maatschappelijke begeleiding statushouders

Volgens de Wet Inburgering moeten gemeenten voorzien in de maatschappelijke begeleiding van inburgeringsplichtige statushouders en het afleggen van de participatieverklaring. Sinds 2016 is de vergoeding vanuit het Rijk voor de maatschappelijke begeleiding van statushouders €2.370 per volwassen gehuisveste statushouder. De maatschappelijke begeleiding wordt uitgevoerd door Stichting Vluchtelingenwerk. De kosten hiervoor dienen, net als de kosten voor de wettelijke verplichte participatieverklaring voor statushouders, volledig vanuit deze vergoeding te worden gefinancierd. Voor 2020 zal de maatschappelijke begeleiding zoveel mogelijk in lijn worden gebracht met de nieuwe gemeentelijke taken op inburgering en gemeentelijke integratie-visie.

Begeleiding op groepslocaties

De gemeente begeleidt statushouders om ze wegwijs te maken en te laten participeren, met oog voor de behoeften en aandachtspunten van deze groep. Deze inzet voor statushouders vindt plaats vanuit meerdere programma’s, te weten Asiel en Integratie (prg 14), Werk en Inkomen (prg 7), Zorg, welzijn, jeugd en volksgezondheid (prg 8), Stadsontwikkeling en wonen (prg 13) en Openbare orde en veiligheid (prg 4).

Den Haag huisvest statushouders fatsoenlijk. We zetten hierbij zoveel mogelijk in op zelfstandige woonruimte. Op groepslocaties met jongeren en in onzelfstandige wooneenheden wordt voldoende begeleiding en sociaal beheer ingezet, aanvullend op de wettelijk verplichte maatschappelijke begeleiding van volwassen statushouders. We hebben de voorkeur voor huisvesting in combinatie met andere doelgroepen zoals studenten, ouderen, en in combinatie met andere functies zoals broedplaatsen, bedrijvigheid en sportvoorzieningen.
Particuliere organisaties in de samenleving die verschillende groepen en belangen vertegenwoordigen worden als volwaardig gesprekspartner betrokken.

Mensen zonder verblijfsdocumenten
Het Haags Noodfonds is ontstaan naar aanleiding van een initiatief van enkele maatschappelijke organisaties die oplossingen zochten voor schrijnende situaties van (uitgeprocedeerde) asielzoekers. Het doel van het fonds is het verlenen van onderdak en materieel ondersteuning aan (uitgeprocedeerde) asielzoekers die door het ontbreken van een verblijfsvergunning in zeer dringende nood verkeren. Daarbij gaat het vooral om:

• Gezinnen met minderjarige kinderen
• Minderjarige kinderen zonder ouders
• Personen met ernstige medische en psychische problemen.

In de komende periode wordt het Haags Noodfonds aangepast aan de ontwikkelingen rond de landelijke vreemdelingenvoorziening. Deze voorziening richt zich op vreemdelingen zonder verblijfsrecht die om wat voor reden dan ook Nederland niet hebben verlaten. In de voorziening worden zij begeleid naar zelfstandige terugkeer, door migratie of legalisering van verblijf. Den Haag is aangesloten op de landelijke vreemdelingenvoorziening in Rotterdam.

Rijk en gemeenten hebben afgesproken dat gemeenten in een aantal jaren (2018-2021) de eigen voorzieningen voor deze groep afbouwen, zo veel mogelijk in eenzelfde tempo als de capaciteit voor de landelijke vreemdelingenvoorziening wordt opgebouwd. Dat raakt ook het Haags Noodfonds en de screening van deelnemers aan dit fonds die door Vluchtelingenwerk wordt uitgevoerd. We zullen dit zorgvuldig doen, door parallel aan de overgang naar de LVV, het Haags Noodfonds af te bouwen.

Dienstverlening

Toelichting
Diensten vanuit de gemeente gaan we op meer locaties in de stad aanbieden; zowel digitaal en fysiek Hierdoor kunnen bewoners ons zowel digitaal als fysiek beter vinden en kunnen meer vragen ‘op locatie’ worden opgelost. De stadsdeelorganisatie speelt hierbij een belangrijke rol als klankbord en voor de informatievoorziening voor de wijk en de buurt. Als het gaat om de dienstverlening is het belangrijk dat bewoners en ondernemers de mogelijkheid houden om te kiezen voor persoonlijk contact. In elke wijk is een goede plek waar iedereen, met en zonder afspraak, terecht kan voor informatie over diensten van de gemeente. Op deze plek werken we goed samen met onder andere welzijnsorganisaties, CJG's en (wijk)bibliotheken. We proberen zoveel mogelijk diensten in één gebouw onder te brengen. Als het nodig is gaan we ook naar inwoners en ondernemers thuis om hen te helpen. De gemeente gaat actief op zoek naar bewoners, zowel via bewonersorganisaties , bewonersgroepen maar ook individueel.  

De nieuwe visie op digitalisering en dienstverlening wordt in het eerste kwartaal van  2020 opgeleverd. De nieuwe visie vormt de basis voor de verdere verbeteringen van de gemeentelijke dienstverlening. Er komt een actieplan van de stad waarmee de ambtelijke organisatie nog vaker in de wijken actief is. Dit is om de wisselwerking met bewoners te versterken en beleid en uitvoering dichter bij elkaar te brengen. Ambtenaren moeten vaker in de wijk kunnen werken zodat ze problemen ter plekke kunnen oplossen.

Digitalisering heeft een steeds grotere impact op de maatschappij en daarmee op iedereen die woont en werkt in Den Haag. Naast de fysieke stad, begint er een digitale stad te ontstaan met nieuwe kansen, vraagstukken en bedreigingen. De  inzet op verdere digitalisering van de dienstverlening moet er voor zorgen dat diensten en producten sneller, eenvoudiger en toegankelijker worden geleverd aan bewoners, bedrijven en organisaties in de stad. Gemeentelijke diensten en producten worden daardoor steeds meer tijd en plaats onafhankelijk (digitaal) geleverd. Tegelijkertijd moeten alle bewoners en ondernemers optimaal toegang blijven houden tot informatie en dienstverlening. Met de (digitale) dienstverlening houden we altijd rekening met mensen voor wie digitaal niet vanzelfsprekend is. Bewoners, ondernemers en instellingen mogen geen last hebben van de verschillen tussen onderdelen van de gemeente: wij zijn één gemeente. Voor MKB-ondernemers zorgen we voor goede digitale en fysieke informatievoorziening met een permanent ondernemersloket.
De gemeente maakt beleid vaker met behulp van data.We waarborgen privacy en kijken goed naar de eventuele negatieve gevolgen die data en toepassingen kunnen hebben.

Klantcontactcentrum

Het klantcontactcentrum is de centrale toegang voor bewoners, expats en ondernemers tot de dienstverlening van de gemeente Den Haag. Het beheert 3 kanalen: de website www.denhaag.nl, het telefoonnummer 14070 en de balies op het stadhuis (Spui) en het stadskantoor Leyweg. Het klantcontactcentrum maakt de digitale dienstverlening persoonlijk. Dit levert gemak en gewin op voor de gebruikers. We willen de gebruikers stimuleren om het best passende kanaal te kiezen. In dit kader wordt de online dienstverlening verder uitgebreid. Daarom wordt gewerkt aan verdere verbetering van e-dienstverlening waarmee onder meer digitaal aangifte van geboorte kan worden gedaan.

Toelichting
Burgerzaken is primair verantwoordelijk voor de kwaliteit van de burgerlijke stand en de basisregistratie van personen. Het gaat om taken als de eerste inschrijving in de basisregistratie en beheer van het register voor niet-ingezetenen, de uitvoering van de Rijkswet op het Nederlanderschap en The Hague International Center. Alle producten van digitale burgerzaken zijn hier belegd. Burgerzaken Den Haag is als enige verantwoordelijk voor de uitvoering van landelijke taken. Burgerzaken is ook verantwoordelijk voor de organisatie van de verkiezingen, zowel voor de Haagse bewoners als voor de kiezers buiten Nederland.

Toelichting
Baten secretarieleges  
De baten binnen het programma dienstverlening bestaan voornamelijk uit het heffen van leges voor reisdocumenten, rijbewijzen, documenten uit de basisregistratie personen en de burgerlijke stand.
De lasten bestaan uit de afdracht aan het Rijk voor een deel van de totale inkomsten die de gemeente Den Haag ontvangt.

Verkiezingen
Het verkiezingsbudget is structureel verhoogd met € 0,6 mln. Daarnaast heeft de gemeente van BZK voor Kiezers Buiten Nederland structureel een extra bijdrage ontvangen van € 0,6 mln. per jaar met terugwerkende kracht vanaf 2018. Voorts heeft de gemeente voor het organiseren van de waterschapsverkiezing 2019 een incidentele vergoeding ontvangen van € 0,372 mln..